| |
|
|
| |
|
| |
|
| |
LED, Işık
Yayan Diyot (Light Emitting Diode) anlamına gelir ve yarı iletken malzemelerden
oluşur. |
Çok sayıda ışık yayan diyotun seri paralel guruplar halinde
birleştirilerek yüksek ışık veren LED |
lambalar oluşturulmuştur. Değişik montaj
tiplerinde üretilen LED lambalar birleştirilerek veya tek |
tek kullanılarak çok
canlı ve parlak renklere sahip aydınlatma elemanları üretilmektedir. Seri
|
paralel guruplar haline getirilerek 5 V DC den 220 V AC ye kadar istenen
voltajda çalışmaları |
sağlanabilir. Belirli renklerde üretildikleri gibi, her LED
lambalar iki (bi Color) renkli veya üç (RGB/ |
KYM (Kırmızı, Yeşil, Mavi )) renkli
olarak da üretilirler. Şeffaf görünümlüdürler renkleri ürettikleri |
ışıktadır.
Sadece belirlenen (dalga boyunda) renkleri ürettiklerinden her hangi bir filtre
|
gerektirmezler. Bu özelliklerinden dolayı üretilmiş en verimli ışık
üreticileridir. DMX kontrol sistemi |
ve özel tasarlanmış sürücü devreleri ile
renk değişimleri 16 milyon renge kadar mümkündür, ışık |
seviyeleri istenildiği
şekilde ayarlanabilir. Bu özellikleriyle LED lambalar tam bir elektronik (Opto
|
Elektronik) aydınlatma elemanıdır. |
| |
LED Armatürde Aranması Gereken Özellikler |
LED Bazlı Armatürlerde en yüksek verimlilik ve en uzun ömür için armatür
tasarımında ve |
yapımında ele alınması gereken, elektronik, optik, termal ve
elektromekanik aksamlar |
bulunmaktadır. Bu özelliklerin aynı armatürde optimize
edilmesi gerekmektedir. |
| |
Elektronik |
Bir LED armatürün yapımında önemli faktörlerden bir tanesi Elektronik
devrenin oluşturulmasıdır. |
Bunun için Gerilim regülâsyonu, şebeke izolasyonu ve
akım regülâsyonu oldukça önemli |
öğelerdir. |
| |
Gerilim Regülâtörü |
Tüm elektronik devreler gibi LED devreleri de öncelikle şebeke dalgalarından
etkilenmemesi için |
çalışma geriliminin Doğrultulması ve Sabitlenmesi (Regüle
edilmesi) gerekmektedir. Bunun için |
swicthing (Anahtarlamalı) Güç kaynakları (SMPS)
kullanılır. Bunlar olmadan da LED ler direk |
şebeke voltajında çalışabilirler.
Ancak bu durumda şebeke frekansında çalıştıklarından LED ler de |
kısa süreli
yanıp sönmeler (şebekeye göre 50 -60 Hz) oluşur buda ışığın kalitesini oldukça |
düşürür. |
| |
Şebeke İzolasyonu |
Şebeke dalgalanmalarına açık olduklarında özellikle yıldırım düşmeleri sonucu
meydana gelen |
şebekelerdeki ani dalgalanmalar (Parafudurlardan sızan anlık
yüksek gerilimler) LED ömrünü |
oldukça kısaltır. LED ler düşük voltajlarda
sürülürler. Çünkü özellikle PowerLED ler de kullanılan |
Alüminyum ve epoxi PCB
ile LED arasındaki elektriksi yalıtımın 10.000 V un altında olduğu için |
Uluslar
arası standartlar direk 220 V AC ile çalışan LED devrelerine onay
vermemektedir. |
| |
Akım Regülâsyonu |
LED devrelerinde dikkat edilmesi gereken bir başka konu ise Akım
regülâsyonudur. LED devreleri |
için özel olarak üretilmiş Lineer veya Swiching
akım regülâtörleri bulunmaktadır. Bunlar sayesinde |
seri bağlı LED ler den biri
arıza yapsa veya kısa devre olursa, akım regüle edildiğinden seri |
devrenin kol
akımı değişmez. Devredeki diğer LED ler bu arızadan etkilenmezler ve devre
|
üzerinden belirlenen akım geçmeye devam eder. LED ömründe en önemli unsurlardan
bir tanesi |
de sabit akım kaynağıdır. |
| |
Optik |
LED lerin normal olarak 120-180° ışıma açıları vardır. Bu açılar optik
lensler ile 5 ile 10°ye kadar |
dar açılara indirilip daha uzak atımlarda daha
verimli sonuçlar alınabilir. Ancak burada kullanılacak |
lenslerin verimliliği
oldukça önemlidir. Bunun için LENS üreten firmalar LED üreten firmalar ile
|
işbirliği içinde bulunarak LED lere uygun lensleri üretmektedirler. Uygun lens
kullanılmadığı |
takdirde armatürdeki ışık verimliliği oldukça düşer ve renk
karışımları doğru olarak sağlanamaz. |
Ayrıca armatür camlarının ışık
geçirgenlikleri, UV dayanıklılıkları da oldukça önemlidir. Diğer |
armatürler
kadar ısınmadıklarından darbe dayanıklılığı açısından cam yerine pleksiglas veya
|
polikarbon gibi malzemelerde kullanılır. |
| |
Termal |
LED ler dünyanın en verimli aydınlatma elemanı olmalarına rağmen
kullandıkları enerjinin |
yaklaşık %70 ile %80'ini gövdelerinde ısıya
dönüştürürler. Bu nedenle LED armatürlerin tasarımı, |
oluşan ısıyı dışarıya
rahatlıkla atabilecek şeklide yapılmalıdır. Bu yüzden klasik lambalar için
|
tasarlanmış armatürlerin lambaları değiştirilerek LED armatürlere dönüştürülmesi
yöntemi sağlıklı |
değildir. Zira bu armatürler ısı ile çalıştıklarından bir
miktar ısıyı armatür içinde tutacak şekilde |
tasarlanmışlardır. LED ler de ise
85°C üstündeki sıcaklıklar LED ömründe ciddi azalmalara, ışık |
seviyesinin
düşmesine, ışık renginin değişmesine ve birlikte kullanılan diğer yarı iletken
|
malzemelerin zarar görmesine neden olmaktadır. Bunun için öncelikle armatür
gövdeleri LED |
kullanımı için özel olarak tasarlanmalıdır. Mutlaka ısı ileten
malzemelerden yapılmalıdır. Isı iletimi |
ve dağıtımı için uygun yüzey
genişletmeleri (Kanatçıklar) mutlaka çok iyi bir şekilde hesaplanmalı |
ve
tasarlanmalıdır. Özellikle Power LED ler Alüminyum PCB ler ile birlikte
kullanılmalıdır. Tüm |
LED ler PCB lere kurşunsuz lehimleme (CE standartları
gereği çevre sağlığı açısından) yöntemi ile |
otomatik makinelerle
yerleştirilmelidir. |
| |
Mekanik |
LED armatürlerde kullanılan mekanik yapı diğer aydınlatma armatürler ile aynı
standardizasyona |
sahiptir. Bu standartlar, CENELEC (Avrupa Elektromekanik
Standardizasyon) tarafından |
geliştirilmiş ve elektrikli ekipmanların diş
gövdeleri tarafından sağlanman koruma derecelerine |
göre sınıflandırılmıştır. |
| |
| |
